Sigortanın tanımı; gerçek ve tüzel kişilerin hayatta karşılaşma ihtimalleri olan ve zarara sebebiyet veren olayların ekonomik sonuçlarından korunmak için var olan bir tedbir, şeklinde yapılabilecektir.[1] Sigortanın amacı, şans veya ihmal sonucu meydana gelebilecek sonuçların erkenden alınacak tedbirler ile önlenmesidir.
Sigortanın söz konusu amaca tahsis edilebilmesi için birtakım teknik ve bilimsel esaslar temellendirilmiştir. Sigortacılığın tekniğine dair başat prensip; aynı ya da benzer rizikoları deneyimleyen gerçek veya tüzel kişilerin olabildiğince bir araya gelmesi ve bu kişilerden toplanacak primlerle bir havuz oluşturularak tazminatların, bu havuzdan karşılanması olarak açıklanabilmektedir. İşbu rizikoların gerçekleşme ihtimali ise istatistik gibi bilim dallarından yararlanmak suretiyle ortaya çıkabilecektir.
Sigorta; ekonomik ve sosyal hayatta çok önemli bir yer edinmiştir. Sigortanın özellikle toplumsal hayata birçok katkısı bulunmaktadır. Bu faydalardan başlıca söz etmek gerekirse, sigortanın; yatırımlara kaynak sağlayacak sermaye birikiminin oluşmasına, iç ve dış yatırımcıya güven sağlayarak ticari zihniyetin gelişmesine milli gelir dağılımında eşitliğin sağlanmasına ve dış ödeme dengesinin gerçekleşmesine katkıda bulunma olmak üzere, birçok yararı bulunmaktadır.[2]
Sigortanın tarihsel gelişimi irdelenecek olur ise eski çağlara bakıldığında sigorta kavramının yer almadığı görülmekle birlikte, başka şekillerde olmak üzere ilkel bir sigortanın varlığından söz etmek mümkün olacaktır. Örnek vermek gerekirse; Roma’da, küçük çaplı tacirlerin karşılıklı yardım sandıkları bulunmakta iken, bu yardım sandıklarının esasları günümüz sigortacılığına oldukça benzemektedir[3]. Modern sigorta kavramı ise kendisini ilk kez denizcilik alanında göstermiş olup sabit primli sigorta ilk kez “deniz ödüncü” kurumu altında kendisine yer bulmuştur. Avrupa’da özellikle 14. yüzyıldan itibaren deniz ticaretinin gelişmesiyle beraber, deniz sigortası kavramı ilk defa bu yıllarda İtalya’da ortaya çıkmış olup kara sigortasının doğuşu ise İngiltere’de Büyük Londra Yangını sonrasında gerçekleşmiştir.[4]
Sigorta sektörü, ticari hayatta azımsanamayacak bir değer üretmekte olup yalnızca bireysel değil, kurumsal sigortacılıkta da hem global hem de Türkiye özelinde oldukça gelişmiştir. Günümüzde sigorta şirketleri, sadece sigorta sözleşmeleri yapmakla kalmamakta, bunun yanında sigorta danışmanlığı kapsamında stratejik analiz, bulgu ve çözüm hizmetleri ile müvekkil portföyüne oldukça geniş bir hizmet sağlamaktadır. Bu çerçevede; poliçe yönetimi ve danışmanlığı, poliçe analizi ve raporlaması, şirketlerin faaliyetlerinin analizi ve bu analiz sonrası risklerin tespiti ile prim aralığının ortaya çıkarılması gibi birçok hizmet, kurumsal sigorta danışmanlığı kapsamında verilmektedir.
Sigorta Sektöründe Güncel Trendler
Sigorta sektöründeki global trendler incelendiğinde 5 Trilyon dolar tutarındaki global sigorta piyasasının, “game changer” olarak tarif edilebilecek bir yolu takip ettiği gözlemlenmektedir. Bu yolun temel yapıtaşının ise yapay zekâ (AI) olduğu anlaşılmaktadır.[5] Fintech şirketlerinin globalleşmesi, Insurtech[6] olarak adlandırılan şirketlere yeni bir fırsat yaratmıştır. Bu girişimler, sigorta endüstrisindeki verimliliği artırmak için yeni teknoloji ve tüketici beklentilerinin daha iyi anlaşılmasından yararlanmakta olup bunlardan bazıları yerleşik şirketlerin daha iyi nihai ürünler sunmasına yardımcı olurken, diğerleri de doğrudan eski oyuncular olarak tarif edilen şirketlerin portföyüne yönelik girişimlerde bulunarak tüketiciye yeni fırsatlar sunmak suretiyle rekabeti arttırmaktadır.[7]
Yine, sigorta şirketlerinde başka bir güncel trend ise “CARE” (bkz. aşağıda) olarak adlandırılan sistemdir. Sigorta şirketleri müşteri deneyimlerini desteklemek için dağıtım kanallarını dijital araçlarla donatma çabasındadır. Bu sistem çok az şirket tarafından kurumsal olarak gerçekleştirilebilmektedir. CARE sistemini şu şekilde tanımlanmak mümkündür;
- (Convenience) Kolaylık: Sigorta satın almayı kolaylaştırmak,
- (Advice) Tavsiye: Müşterilerin, akıllı ürün kararları vermek için ihtiyaç duydukları bilgilere kolayca erişmesini sağlamak,
- (REach) Erişim: Müşterilerin ürünlere en çok ihtiyaç duydukları ve istedikleri zaman ulaşabilmelerini sağlamak.
Önümüzdeki yıllarda, sigorta şirketlerinin, sektörde rekabet edebilmeleri için CARE standartlarına uygun olarak dijitalleşme kanallarını açık tutmaları zaruri bir unsur olarak değerlendirilmektedir.[8]
Sigorta Sektörünün Güncel Durumu ve Beklentiler
Diğer sektörler gibi sigorta sektörü de 2020 yılında Covid-19’un insanların günlük yaşamı, sağlığı ve ekonomisi üzerindeki doğrudan ve dolaylı sonuçlarıyla yüzleşmek zorunda kalmış olup sigortacılar 2020 yılında sigorta primlerinde özellikle 2019’a göre bir azalma deneyimlemişlerdir. Covid-19, bazı ülkelerde sigorta poliçelerinin geleneksel dağıtım süreçlerini bozmuş olsa da birçok ülkede sigorta şirketleri tarafından sağlanan hizmetlerin daha fazla dijitalleştirilmesi için bir katalizör görevi gördüğü gözlemlenmektedir.[9]
Türkiye özelinde bir irdeleme yapılacak olur ise; bankacılık sektörünün 2021 yıl sonu itibarıyla 9,2 trilyon TL aktif büyüklüğü ile %89,7 pay sahibi olduğu finans sektöründe sigorta ve bireysel emeklilik sektörü %4,1 pay ve 427 milyar TL ile bankacılık sektörünün ardından ikinci sırada yer almış olup finansal sektörün diğer paydaşlarının toplam 634,6 milyar TL ile payı %6,2 olduğu bildirilmiştir.[10]
Sonuç olarak; Covid-19 salgınının dünya ticaretinde yarattığı değişiklikler, birçok sektörde olduğu gibi, sigorta sektörünü de etkilemiş olup gerek Türkiye gerek global perspektifte, bu etkilerin olumsuz sonuçlarını minimize etmek ve değişikliklere uyum sağlamak adına piyasa oyuncularının aksiyon aldığı ve teknolojik trendlerin yükselmeye devam ettiği görülmektedir. Pandeminin getirdiği tüm ekonomik olumsuzlara rağmen, sigorta sektörünün yatırımcılar için ve güvenli bir liman olmaya ve piyasanın trendlerine uyum göstermeye devam ettiğine ilişkin bir şüphe bulunmamaktadır.
KAYNAKÇA
CAN, Mertol, Sigorta Hukuku Ders Kitabı, 1. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara 2005.
KENDER, Rayegân, Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, Yenilenmiş 9. Baskı, Arıkan Yayınevi, İstanbul 2008.
NOMER, Cahit & YUNAK, Hüseyin, Sigortanın Genel Prensipleri, 1. Baskı, Ceyma Matbaacılık, İstanbul 2000.
İnternet Kaynakları
https://www.businessinsider.in/the-insurtech-report-how-financial-technology-firms-are-helping-and-disrupting-the-nearly-5-trillion-insuranceindustry/articleshow/60258913.cms.
https://earnix.com/blog/10-insurance-technology-trends-reshaping-the-industry-in-2022/.
https://www.oecd.org/finance/globalinsurancemarkettrends.htm.
https://tsb.org.tr/media/attachments/TSB_SEKTOR_TR21_2807.pdf
https://www.wns.com/perspectives/articles/articledetail/595/top-5-trends-in-the-insurance-industry.
[1] KENDER, Rayegân, Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, Yenilenmiş 9. Baskı, Arıkan Yayınevi, İstanbul 2008, s. 1; CAN, Mertol, Sigorta Hukuku Ders Kitabı, 1. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara 2005, s. 13; NOMER, Cahit / YUNAK, Hüseyin, Sigortanın Genel Prensipleri, 1. Baskı, Ceyma Matbaacılık, İstanbul 2000, s. 14.
[2] CAN, Mertol, s. 14-16.
[3] KENDER, Rayegân, s. 14.
[4] KENDER, Rayegân, s. 14.
[5] Ayrıntılı bilgi için bkz: https://www.wns.com/perspectives/articles/articledetail/595/top-5-trends-in-the-insurance-industry.
[6] Bu tabirin, sigorta hizmetleri sektörünü daha erişilebilir hale getiren yenilikçi iş modelleri ile teknolojiyi birleştiren şirketleri ifade ettiği söylenebilecektir.
[7] Ayrıntılı bilgi için bkz: https://www.businessinsider.in/the-insurtech-report-how-financial-technology-firms-are-helping-and-disrupting-the-nearly-5-trillion-insuranceindustry/articleshow/60258913.cms.
[8] Ayrıntılı bilgi için bkz: https://earnix.com/blog/10-insurance-technology-trends-reshaping-the-industry-in-2022/.
[9] Ayrıntılı bilgi için bkz: https://www.oecd.org/finance/globalinsurancemarkettrends.htm.
[10] Ayrıntılı bilgi için bkz: Türkiye Sigortalar Birliği 2021 Yılı Sektör Raporu, https://tsb.org.tr/media/attachments/TSB_SEKTOR_TR21_2807.pdf (erişim tarihi: 23.08.2022).
