Rekabet Hukukunda Geçici Tedbir Uygulaması ve Rekabet Kurulu’nun Whatsapp Kararı

4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“Kanun”) 20. maddesiyle Anayasa’nın 167. maddesi uyarınca Rekabet Kurumu (“Kurul”) kurulmuş ve Kurul rekabet ortamının tesisi, korunması ve Kanun’un uygulanmasının izlenmesi ile görevlendirilmiştir. Rekabet Kurulu’na, rekabet düzeninin sağlanması ve korunması görevini ifa edebilmesi için geniş düzenleme ve denetleme yetkileri tanınmıştır. Bunlardan biri de geçici tedbir kararı verme yetkisidir.

Geçici tedbir kararı, bir rekabet incelemesi sonuçlanana kadar, piyasada sonradan onarılamayacak bir zararın oluşmaması için, rekabet otoritelerinin inceleme süresince teşebbüslere getirdiği ve ihlalden önceki durumu korumaya yönelik önlemlerdir.

Nitekim Kanun’un 9/4 maddesinde, Rekabet Kurulunun, “nihaî karara kadar ciddî ve telafi olunamayacak zararların ortaya çıkma ihtimalinin bulunduğu durumlarda, ihlalden önceki durumu koruyucu nitelikte ve nihaî kararın kapsamını aşmayacak şekilde” geçici tedbirler alabileceği düzenlenmiştir.

Kurul’un geçici tedbir kararını ne zaman ve ne şekilde kullanacağı son dönemlerde verdiği kararlarından da anlaşılmakta olup bu doğrultuda verilen bir kararın incelenmesinin konunun daha iyi aktarılması için faydalı olacağı kanaatindeyiz.

Rekabet Kurulu’nun 21-02/25-10 Karar numaralı Geçici Tedbir Kararı

Rekabet Kurulu, 11.01.2021 tarihli 21-02/25-10 numaralı kararı ile Facebook Inc, Facebook Ireland Ltd, WhatsApp Inc, WhatsApp LLC (hepsi birlikte “Facebook” olarak anılacaktır.) hakkında yapılan inceleme neticesinde verdiği kararı gerekçeleri ile kamuoyuyla paylaşmıştır.

WhatsApp kullanıcılarının WhatsApp kullanım koşullarının gizlilik ilkesinin güncelleneceğine ilişkin bilgilendirme ile karşılaştığı tespit edilmiş olup ilgili teşebbüs tarafından yayımlanan bilgilendirme metni çerçevesinde, Kurul tarafından söz konusu uygulamanın rekabet hukuku açısından sömürücü ve dışlayıcı birtakım etkilere neden olabileceği görüşülerek inceleme başlatılmıştır.

Rekabet Kurulu tarafından öncelikle, WhatsApp verilerinin kapsam ve önemi değerlendirilerek ; WhatsApp uygulamasının, kullanıcılarına ait mesaj içerikleri, konum, profil fotoğrafı, grup bilgilerinin yanı sıra, kullanıcıların cihazlarında yüklü diğer bilgilere de erişim sağlayabildiği, bunların rehber, galeri gibi bilgiler ile sınırlı kalmadığı, cihazda yüklü diğer uygulamalarda kullanılan verilerin de kısmen erişilebilir olduğu endişesi bulunduğu, ayrıca kullanıcılara getirilen yükümlülüğün tam olarak açıklanmadığının görüldüğü belirtilmiştir.

WhatsApp verileri herhangi bir sosyal medya içeriğine göre genellikle daha gizli ve kişilerin daha geniş bir çevreyle paylaşmak istemeyeceği nitelikte veriler olduğu ve söz konusu verilerin, Facebook’un faaliyet gösterdiği diğer pazarlarda kullanılmasının ve bunun WhatsApp kullanımı için zorunlu tutulmasının 4054 sayılı Kanun kapsamında bazı endişelere yol açabileceği belirtilmiştir. Bunlar;

– WhatsApp verilerinin, diğer Facebook şirket ürün ve verilerine bağlanması,

-Facebook’un tüketici iletişim hizmetleri pazarındaki gücünü, internet reklamcılığı alanındaki rakiplerinin faaliyetini zorlaştıracak şekilde kullanması,

– Aşırı veri toplanmasının ve verinin başka hizmetler için kullanılmasının tüketicinin sömürülmesine yol açmasıdır.

4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 9. Maddesi 4. Fıkrasında “Kurul, nihai karara kadar ciddi ve telafi olunamayacak zararların ortaya çıkma ihtimalinin bulunduğu durumlarda, ihlalden önceki durumu koruyucu nitelikte ve nihai kararın kapsamını aşmayacak şekilde geçici tedbirler alabilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Söz konusu inceleme neticesinde belirtilen madde hükme esas alınarak;

• Facebook’un 08.02.2021 tarihinde uygulamaya geçmek üzere WhatsApp kullanıcılarına başka hizmetlerde kullanılmasına yönelik getirdiği veri paylaşma zorunluluğunu durdurmasına,
• Halihazırda koşulları kabul etmiş olan bir kısım kullanıcıyı da kapsayacak şekilde tüm kullanıcılara Facebook’un veri paylaşımını içeren yeni koşulları durdurduğunu anılan tarihe kadar bildirmesi şeklinde geçici tedbir alınmasına karar vermiştir.

Rekabet Kurulu tarafından gerçekleştirilen inceleme kapsamında geçici tedbir kararı verebilmesi için öncelikle bir ihlal veya ihlal şüphesi mevcut olmalı ve nihai karara kadar ciddi ve telafi olunamayacak zarar tehlikesi bulunmalıdır. Zira, Kurul tarafından geçici tedbir kararı verilmesinin amacı kişilerin muhtemel ve uzun sürecek olan soruşturma aşamasında uğrayabilecekleri olası zararları önlemektedir. Bu kapsamda; Kurul, 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettiği şüphesi bulunan teşebbüsler hakkında talep üzerine veya re’sen geçici tedbir kararları verebilmektedir.