İlgili Kişinin Hak Arama Yöntemleri

Yazarlar Betül Önal Tarih Nis 10, 2023

6698 sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanunu’nda (“Kanun”) ilgili kişi, kişisel verisi işlenen gerçek kişi (“ilgili kişi”) olarak tanımlanmıştır. Herkesin, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkı anayasal bir hak olup bu doğrultuda herkes kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına da sahiptir.

İlgili kişiler, kişisel verilerinin korunmasına ilişkin haklarını kullanmak adına doğrudan yargı yoluna başvurmanın yanı sıra Kanun ile getirilen diğer hak arama yöntemlerini de kullanabileceklerdir. Bu yöntemler; (i) Kanun’un 13. Maddesinde düzenlenen veri sorumlusuna başvuru ve (ii) Kanun’un 14. ve 15. Maddelerinde düzenlenen Kişisel Verileri Koruma Kuruluna (“Kurul”) şikâyettir.

Kanun, kişisel verilerin korunması kapsamındaki başvurular için kademeli bir başvuru usulü öngörmüştür. İlgili kişilerin, sahip oldukları hakları kullanabilmeleri için öncelikle veri sorumlusuna başvurmaları zorunludur. Bu yol tüketilmeden Kurul’a şikâyet yoluna gidilememektedir. Önemle vurgulanmalıdır ki; Kanunen ilgili kişinin veri sorumlusuna başvurmadan hak ihlallerine yönelik doğrudan yargı organlarına başvurmada herhangi bir engel bulunmamaktadır. Veri sorumlusuna doğrudan başvurulması, konunun Kurula iletilmesinden önce uyulması gereken bir zorunluluktur.

Veri Sorumlusuna Başvuru:

Kanunun 11. maddesi çerçevesinde ilgili kişi her zaman veri sorumlusuna başvurarak kendisi ile ilgili;

Kişisel verilerinin işlenip işlenmediğini öğrenme,
Kişisel verileri işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
Kişisel verilerinin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
Kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
Kişisel verilerin düzeltilmesi, silinmesi veya yok edilmesine ilişkin işlemlerin kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme,
Kişisel verilerin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğraması hâlinde zararın giderilmesini talep etme haklarına sahiptir.

Veri sorumlusu, ilgili kişinin talebine ve talebin niteliğine göre en kısa sürede veya en geç 30 gün içerisinde talebini cevaplandırılması gerekmektedir. Başvurusu reddedilen veya verilen cevabı yetersiz bulan yahut süresinde başvurusuna cevap verilmeyen ilgili kişiler Kurula şikâyet hakkını kullanabilecektir. Veri sorumlusuna başvuru yoluna gitmenin zorunlu, şikâyet yoluna gitmenin ise ihtiyaridir. Bu nedenle başvurusu dolaylı olarak veya açıkça reddedilen ilgili kişi, Kurul’a şikâyette bulunabilir ya da doğrudan yargı yoluna başvurabilecektir.

Şikâyet:

Veri sorumlusuna başvurusu reddedilen, verilen cevabı yetersiz bulan veya süresinde başvurusuna cevap verilmeyen ilgili kişiler Kurula şikâyet hakkını kullanabilecektir. Kanunen veri sorumlusuna başvurulmadan direkt şikâyet yoluna başvurulmamaktadır.

İlgili kişi, veri sorumlusunun cevabını öğrendiği tarihten itibaren otuz ve herhalde başvuru tarihinden itibaren altmış gün içinde Kurula şikâyette bulunabilir. Kurul tarafından 60 gün içerisinde cevap verilmezse başvuru ret sayılmaktadır. Bu süre zarfında Kurul tarafından cevap verilmesi durumunda ise karar ilgili kişi ve veri sorumlusuna tebliğ edilmektedir. Veri sorumlusu ise kararın tebliğinden itibaren gecikmeksizin ve en geç 30 gün içinde kararı yerine getirmelidir.