New York Konvansiyonu’nun Türk Hukukundaki Uygulama Alanı
Milletlerarası özel hukuktan doğan uyuşmazlıkların milletlerarası düzeyde tarafsız ve bağımsız olarak çözümlenebilmesi amacıyla tüm ulusları kapsayacak şekilde kurulmuş herhangi bir mahkeme ya da kurum bulunmadığından, özellikle milletlerarası ticari uyuşmazlıkların çözümü için sıkça hızlı ve güvenilir bir usul olan tahkim yargılamasına başvurulmaktadır.
Bu durumda akla gelen ilk soru, ‘yabancı bir hakem kararının Türkiye’de icra kabiliyetini kazanabilmesi için hangi yolların izlenmesi gerektiği’ sorusu olmaktadır.
Türk hukukunda yabancı bir hakem kararının icra edilebilmesi için ilgili kararın mahkemeler tarafından tanınması ve tenfiz edilmesi gerekmektedir.
Tanıma ve tenfiz 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Kanunu Hakkında Kanun (“MÖHUK”) ve 1958 Tarihli Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkındaki New York Sözleşmesi (“New York Konvansiyonu”) hükümleri kapsamında düzenlenmektedir.
New York Konvansiyonu milletlerarası alandaki en önemli ve en etkili düzenleme olmakla, 160’dan fazla ülkenin taraf olması nedeniyle sadece Türkiye’de değil uluslararası alanda yaygın olarak uygulama alanı bulmaktadır.
New York Sözleşmesi’nin uygulama alanı bulabilmesi için;
- İlgili hakem kararının yabancı olması,
- Uyuşmazlığın ticari mahiyette olması,
- Taraflar arasında geçerli bir tahkim anlaşması olması
Gibi belirli şartların bir arada bulunması gerekmektedir. Bu aşamada gerek taraflar arasındaki uyuşmazlığa ilişkin tahkim sürecinde ve gereke tahkim yargılaması neticesinde somut uyuşmazlığın New York Konvansiyonu’nun uygulanabilirliği açısından doğru analiz edilmesi, New York Konvansiyonu’nun uygulanması sürecinde doğru ve etkili bir yol haritası çizilmesi ve tarafların daha kısa zamanda daha tatmin edici sonuçlar elde etmesine aracılık edilebilmesi için milletlerarası hakem kararlarının tanınması ve tenfizi sürecine hakim, uzmanlaşmış, deneyimli bir kadrodan profesyonel destek alınması önerilmektedir.